شیر کروی (بشقابی) این نوع شیر به عنوان یکی از عناصر کلیدی در سیستم‌های توزیع و کنترل مایعات تأثیرگذاری زیادی دارد. در این چکیده، به معرفی و بررسی شیر کروی به عنوان یکی از مهمترین انواع شیرهای صنعتی می‌پردازیم. ساختار و عملکرد این شیر، کاربردهای اصلی آن و مزایا و معایب استفاده از آن به تفصیل بررسی می‌شوند.
شیر کروی از ساختار ساده ای برخوردار است که قادر به کنترل دقیق جریان مایعات در سیستم‌های مختلف می‌باشد. عملکرد این نوع شیر بر اساس حرکت سیم شکلی کروی در داخل بدنه انجام می‌شود، و با تغییر وضعیت کروی می‌توان جریان را باز و بسته کرد. شیر کروی در صنایع نفت و گاز، تأسیسات آب و فاضلاب، صنایع شیمیایی و صنایع فرآیندی از جمله کاربردهای متعدد دارد
ساختار و عملکرد شیر کروی (بشقابی):
شیر کروی یا گلوب ولو یکی از انواع شیرهای کنترلی است که در سیستم‌های صنعتی برای کنترل جریان مایعات (مانند آب، بخار، نفت، گاز و مواد شیمیایی) استفاده می‌شود. ساختار و عملکرد این شیر به شرح زیر است:
بدنه (Body):
بدنه شیر کروی معمولاً استوانه‌ای است و از جنس‌های مختلفی مانند فولاد، آلومینیوم، برنج و چدن ساخته می‌شود. این بدنه شیر قادر به تحمل فشارهای مختلف و دماهای متنوع است.
کروی (Disc):
کروی به عنوان قسمت متحرک داخلی شیر واقع شده و به صورت دیسک یا سیمی شکل دارد.
سنجاب (Stem):
سنجاب یا ستون شیر کروی وظیفه حرکت کروی را انجام می‌دهد. وقتی کروی به سنجاب وصل است، جریان مایع بسته می‌شود، و وقتی کروی از سنجاب جدا می‌شود، جریان باز می‌شود.
سر شیر (Valve Bonnet):
سر شیر کروی به سنجاب پوشش می‌دهد و اغلب به عنوان نقطه دسترسی برای تعمیر و نگهداری شیر استفاده می‌شود.
مهره‌ها (Threads):
مهره‌ها برای اتصال شیر به لوله‌ها یا اتصالات دیگر استفاده می‌شوند
عملکرد شیر کروی:
وظیفه اصلی شیر کروی کنترل دقیق جریان مایعات است. با دوران دسته یا سنجاب، کروی به بیرون یا به داخل بدنه حرکت می‌کند.
وقتی کروی به بیرون حرکت می‌کند، جریان مایع به داخل شیر و بدنه فشار داده می‌شود، و این باعث می‌شود جریان بسته شود.
وقتی کروی به داخل حرکت می‌کند، فشار جریان کاهش می‌یابد و جریان مایع دوباره باز می‌شود.
شیر کروی به خاطر قابلیت کنترل دقیق جریان مایعات و ایجاد گردش توربولانس در جریان مایعات بسیار مفید است.
از شیر کروی به عنوان یکی از وسایل کنترلی مهم در صنایع مختلف برای کنترل دقیق جریان مایعات و تنظیم فشار و دما استفاده می‌شود. این نوع شیر با ساختار ساده و عملکرد قوی به بهبود عملکرد سیستم‌های صنعتی کمک می‌کند
کاربردهای شیر کروی (بشقابی):
شیر کروی (Globe Valve) به عنوان یکی از اصلی‌ترین عناصر در سیستم‌های کنترل و توزیع مایعات در صنایع مختلف کاربردهای گسترده‌ای دارد.
در زیر به برخی از کاربردهای شیر کروی اشاره می‌شود:
صنایع نفت و گاز:
کنترل جریان نفت خام و گاز در خطوط لوله.
استفاده در واحدهای پالایش نفت برای کنترل جریان فرآیندها.
تأسیسات آب و فاضلاب:
کنترل و تنظیم جریان آب در شبکه‌های توزیع آب شهری.
استفاده در تصفیه‌خانه‌های آب برای تنظیم جریان و فشار آب.
صنایع شیمیایی:
کنترل جریان و میزان مایعات شیمیایی در واحدهای تولید و فرآوری مواد شیمیایی.
صنایع فرآیندی:
کنترل فرآیندهای تولید و تصفیه در صنایع مختلف از جمله پتروشیمی، فولاد، آلومینیوم و غیره.
تأسیسات گرمایش و تهویه مطبوع:
کنترل جریان آب گرم یا بخار برای ایجاد گرمایش یا تهویه مطبوع در ساختمان‌ها.
صنایع برق و نیروگاه‌ها:
کاربرد در سیستم‌های تولید بخار و توربین‌های بخار برای کنترل جریان و فشار.
تولید بخار و انرژی:
کنترل جریان بخار در کتل‌ها و تولید بخار برای مصارف مختلف.
کاربردهای خوراکی:
استفاده در صنایع مواد غذایی برای کنترل جریان و فشار در فرآیندهای تولید مواد غذایی.
شیر کروی به عنوان یکی از وسایل کنترلی مهم در صنایع مختلف برای کنترل دقیق جریان مایعات و تنظیم فشار و دما مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع شیرها با ساختار ساده و قابلیت کنترل دقیق جریان، در افزایش کارایی و کیفیت پروسه‌های صنعتی تأثیرگذار هستند.
مزایا و معایب شیر کروی (بشقابی):
شیر کروی یا گلوب ولو یکی از شیرهای کنترلی مهم در صنعت است و دارای مزایا و معایب خاص خود می‌باشد. در زیر به برخی از مزایا و معایب استفاده از شیر کروی اشاره می‌شود:
مزایا:
کنترل دقیق جریان: شیر کروی قادر به کنترل دقیق جریان مایعات است، به ویژه در نواحی با فشار بالا.
مقاومت در برابر فشار: بدنه استوانه‌ای شیر کروی توانایی تحمل فشارهای بالا را دارد، بنابراین در کاربردهای با فشار بالا مؤثر است.
تنظیم آسان: تنظیم جریان و فشار با دوران دسته یا سنجاب شیر کروی بسیار آسان است.
توانایی برش کامل جریان: شیر کروی می‌تواند جریان را به صورت کامل ببندد و از نفوذ مایعات به طرف مقابل جلوگیری کند.
مناسب برای مایعات چسبناک و ذرات جامد: شیر کروی به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها برای مایعاتی با ذرات جامد یا مواد چسبناک استفاده می‌شود.
معایب:
توربولانس: در فرآیندهای با فشار بالا، استفاده از شیر کروی می‌تواند توربولانس در جریان مایعات ایجاد کند که ممکن است به مشکلاتی منجر شود.
ضایعات انرژی: به دلیل توربولانس و ایجاد ضریب اصطکاک بالا، ممکن است شیر کروی برای جریان مایعات با فشار بالا انرژی بیشتری مصرف کند.
اندازه و وزن بزرگتر: در مقایسه با برخی از شیرهای دیگر، شیر کروی ممکن است اندازه و وزن بزرگتری داشته باشد که ممکن است در برخی موارد مشکلات نصب و نگهداری ایجاد کند.
زمان پاسخگویی کند: شیر کروی نمی‌تواند به سرعت جریان را تغییر دهد و نیاز به زمان دارد تا به تنظیمات جدید پاسخ دهد، بنابراین در برخی از فرآیندها ممکن است مناسب نباشد.
هزینه نگهداری و تعمیر: شیر کروی ممکن است نیاز به نگهداری و تعمیر مکرر داشته باشد که هزینه‌های اضافی را ایجاد کند.
تصمیم به استفاده از شیر کروی یا هر نوع شیر دیگری باید بر اساس نیاز‌های خاص سیستم و شرایط محیطی انجام شود
نصب و نگهداری شیر کروی:
نصب و نگهداری صحیح شیر کروی بسیار مهم است تا عملکرد بهینه این وسیله در سیستم‌ها تضمین شود. در ادامه تعدادی از نکات مهم برای نصب و نگهداری شیر کروی آورده شده است:
مکان مناسب نصب:
انتخاب مکان مناسب برای نصب شیر کروی بسیار اهمیت دارد. شیر باید به طور آسان قابل دسترسی باشد تا امکان نگهداری و تعمیرات را فراهم کند.
بررسی شیارها و پایه‌ها:
اطمینان حاصل شود که شیارها و پایه‌ها برای نصب شیر آماده و مناسب هستند.
کنترل جهت و جابجایی:
مواقعی که جریان مایع به جهت خاصی نیاز دارد، جهت نصب شیر کروی بسیار مهم است.
اتصالات و گلند‌ها:
اطمینان حاصل شود که اتصالات و گلند‌ها به درستی نصب شده و محکم هستند تا از نشت یا نفوذ جلوگیری شود.
کوپلینگ‌ها و فلنج‌ها:
کوپلینگ‌ها و فلنج‌ها باید به دقت نصب شوند و تنظیمات مرتبط با آن‌ها بررسی گردد.
نگهداری شیر کروی:
بررسی منظم:
شیر کروی باید به طور منظم برای بررسی وضعیت عملکرد آن بررسی شود. هر نشتی یا مشکلی باید تعمیر شود.
تعویض سیل‌ها:
سیل‌های شیر کروی ممکن است با گذر زمان خراب شوند و نیاز به تعویض داشته باشند.
تنظیم مجدد:
در مواقعی ممکن است نیاز به تنظیم مجدد شیر برای تطابق با تغییرات در فرآیند و شرایط داشته باشید.
تمیزی و روغن‌کاری:
شیر کروی باید به منظور حفظ عمر مفید، تمیزی و روغن‌کاری شود.
ضربه‌زدایی:
در صورتی که شیر کروی به ضربات مکانیکی بزند، باید بررسی و تعمیر شود.
سنجش فشار و دما:
سیستم‌های مرتبط با شیر کروی باید برای اندازه‌گیری فشار و دما به دقت کالیبره شوند.
نصب و نگهداری مناسب شیر کروی از اهمیت بالایی برخوردار است تا از عملکرد بهینه و ایمنی سیستم‌ها اطمینان حاصل شود
