شیر کروی یا شیر توپی (Globe Valve)
یکی از انواع شیرهای صنعتی است که برای کنترل جریان سیالات (مایعات یا گازها) در خطوط لوله مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع شیر به دلیل ساختار خاص خود، برای کنترل دقیق جریان و فشار سیال کاربرد دارد. در ادامه، برخی از ویژگی‌ها و کاربردهای شیر کروی آورده شده است:
انواع شیرهای کروی
ویژگی‌های شیر کروی
ساختار و طراحی
بدنه: بدنه شیر کروی معمولاً از جنس فلزاتی مانند فولاد، برنج، برنز یا استیل ساخته می‌شود تا در برابر فشار و دماهای بالا مقاومت کند.
ساقه (Stem): ساقه شیر به دیسک متصل است و با چرخاندن دسته (Handle) یا استفاده از محرک (Actuator) حرکت می‌کند.
دیسک (Disc): دیسک می‌تواند به صورت مستقیم یا با زاویه نسبت به جریان قرار بگیرد و با حرکت خود جریان سیال را کنترل کند.
صندلی (Seat): دیسک بر روی صندلی می‌نشیند و با آن تماس مستقیم دارد. این تماس باعث مسدود شدن یا عبور جریان می‌شود.
نحوه عملکرد:
با چرخاندن دسته یا استفاده از محرک، دیسک حرکت می‌کند و به این ترتیب مسیر جریان باز یا بسته می‌شود.در حالت بسته، دیسک کاملاً روی صندلی قرار می‌گیرد و جریان سیال متوقف می‌شود.در حالت باز، دیسک از صندلی فاصله می‌گیرد و سیال می‌تواند عبور کند.
کنترل جریان:
شیرهای کروی به دلیل طراحی خاص خود، امکان کنترل دقیق جریان را فراهم می‌کنند.می‌توان از آنها برای تنظیم میزان جریان و همچنین برای کاهش یا افزایش فشار سیال استفاده کرد.
کاربردهای شیر کروی
صنعت نفت و گاز:
در پالایشگاه‌ها و خطوط انتقال نفت و گاز برای کنترل جریان سیالات.
صنعت شیمیایی:
در فرآیندهای شیمیایی برای کنترل دقیق جریان مواد شیمیایی.
سیستم‌های تهویه و تاسیسات حرارتی:
در سیستم‌های گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع برای کنترل جریان آب و بخار.
صنایع آب و فاضلاب:
در سیستم‌های تصفیه آب و فاضلاب برای کنترل جریان آب
مزایا و معایب شیر کروی
مزایا:
کنترل دقیق جریان.
قابلیت استفاده در فشار و دماهای بالا.
عملکرد قابل اطمینان و طول عمر بالا.
معایب:
هزینه بیشتر نسبت به برخی انواع دیگر شیرها.
پیچیدگی بیشتر در ساختار و نیاز به نگهداری و تعمیرات دقیق‌تر.
شیرهای کروی به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، جزء مهمی از تجهیزات صنعتی هستند و در بسیاری از کاربردهای حیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
