لوله یکی از قدیمی ترین و پرکاربردترین مصالح درصنایع و ساخت و ساز می باشد و در طول تاریخ نمونه های مختلفی از این محصولات مورد استفاده بشر قرار گرفته است .از قدیمی ترین آنها می توانیم به دوره مصرو سومری ها اشاره کنیم که برای انتقال آب از چوب وساقه گیاهان استفاده می کردند.
امروزه شاهد ظهوروکسترش صنعت و تولید طیف وسیعی در صنعت و ساختمانی هستیم ،که روش ساخت هرکدام ازآن ها با دیگری متفاوت می باشد، هرکدام دارای کاربرد و ویژگی متفاوتی می باشد.
تا آخر این مقاله با ما همراه باشید،تا در انتخاب درست شمارا همراهی کنیم.قصد داریم در این مقاله درباره انواع لوله ها ،کاربرد های آن و فرآیند تولیداین محصول را برای شما بیان کنیم. در انواع مختلفی تولید می شوند،دسته بندی های مختلفی برای آنها تعریف شده است مانند :جنس،سایز،کاربرد….
به طور کلی براساس جنس و متریال به دو دسته کلی تقسیم می شود ،که شامل فلزی و غیر فلزی می باشد.و لوله های مقطه ی که به شکل دایره ی می باشد ،در انتقال مواد کاربرد زیادی دارد.
لوله چیست؟
شکل آنها به طور استوانه تو خالی می باشدو سطح مقطحی آن به شکل دایره می باشد ،برای انتقال موادسیال مانند(مایعات،گاز،بعضی از موادجامد ریز و پودری)می توان استفاده کرد،معمولا جنس آن از فلزات و موا پلاستیکی می باشد.
قیمت و کیفیت آنها بستگی به انتخاب شما دارد،که دارای چه استاندارد و موادی می باشد. لزوما سطح مقطعی آنها دایره ی وگرد نمی باشدودر شکل های مربع ومثلث نیزوجود دارند، اما به دلیل اینکه درشکل استوانه ای وگرد مواد راحت ترحرکت می کنند.
قیمت و کیفیت این محصولات بستگی به انتخاب شما دارد،که دارای چه استاندارد و موادی می باشد.لزوما سطح مقطع آنها دایره ی وگرد نمی باشدودر شکل های مربع ومثلث نیزوجود دارند،امابه دلیل اینکه در استوانه ای وگرد مواد راحت ترحرکت می کنند.لوله های دایره ی بیشتر موردتوجه قرار گرفته است و در صنایع مختلف بیشتر کاربرد دارند.
اگر به طور دقیق بخواهیم به این مورد نگاه کنیم معمولا برای نامگذاری لوله های با سطحمقطع دایره ای از کلمه (pipe)استفاده می شود و برای دیگر لوله ها با اشکال دیگر از(tue)استفاده می شود،ولی درجهان بیشتر pipeیا همان لوله کاربرد بیشتری دارد،ازآنها درصنایع کوچک و بزرگ و همچنین،منازل وساختمان ها نیزکاربرد دارند.در صنایع ،کارخانه ها و نیروگاه ها مورد استفاده قرر می گیرد pipingولوله کشی ها ساختمانی راplunpingمی نامنند.
درصنایع مختلف برای تکمیل مسیر و متصل کردن لوله ها به هم درسیستم لوله کشی از اتصالات استفاده می شود، که محصولات متفاوتی ازجمله ،زانویی،سه راهی و…. وجود دارد.اتصالات به صورت جداگانه ساخته می شود.نقش مهمی دراین سیستم ها دارند و حتما بایدکیفیت و استانداردهای لازم را دارا باشند، به طور کلی لوله ها از قطری که دارند،مشخص و دسته بندی می شوند.برای محاسبه دونوع قطر وجود دارد.
یکی قطر ثابت خارجی (od) وقطر داخلی (ip) می باشد.درصنایع لوله ها دارای استاندارد ها و قطر و اندازه های ثابتی تولید می شوند.اما سفارشی می توان اندازه و حتی استاندارد ها را نیز تغییر داد،برای استفاده در صنایع حساس مانند:صنعت نفت و پتروشیمی کاربرد دارند.با توجه به فرآیند ساخت و مواد استفاده شدهدر این نوع قیمت آنها متفاوت می باشند.برای مثال مانیسمان با لوله سیاه متفاوت می باشد.
کلاس لوله چیست؟
برای رده بندی آنها در دنیا کلاس های مختلفی ازنظر ،ضخامت ،فشار ،وزن و …..وجود دارند از مهمترین وپرکاربردترین آن،سیستم ارائه شده، توسط سازمان استاندارد آمریکا (ansi)می باشدکه مهندسان وتکنسین های سرتاسردنیا حتی کشور خودمان برای کلاس بندی آنها استفاده می شود.
درجه بندی این نوع از محصولات در این روش بر اساس توانشان در مقابل فشارانجام می گرددو از واحد به نام(schedulenumher)ویا عدد اسکجوئل (شماره ردبندی) برای بیان این ویژگی استفاده می کنند و در صنایع برای بیان مشخصات اساسی آنها از جمله :ضخامت ،ابعاد ،وفشار از اسکجوئل (شماره بندی)استفاده می شود.این عداد اسکجوئل برای بیان ویژگی های آنها در ردبندی که شامل ۱۱عدد رده بندی می شود که شامل:
۵، ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰، ۶۰، ۸۰، ۱۰۰، ۱۲۰، ۱۴۰، و ۱۶۰. عدداسکجوئل را با فرمول زیر محاسبه می کنندوعدد به دست آمده را گرد کرده و به صورت اعداد ۱۱گانه بالا اعلام می شود.فشار کاری داخلی آن را بافرمول pوتنش مجاز مصالح را باsنشان داده می شود.
برای مثال : لوله ی معمولی فولادی دارای تنش مجاز ۱۰۰۰۰(psi)در فشار داخلی ۳۵۰(psig)می باشد.که مطابق فرمول عدد اسکجوئل با این شرایط عدد ۴۰به دست می آید.برای استانداردها و کلاس بندی های متفاوتی دیگری نیز وجود دارد،
دسته بندی کلی لوله ها :
لوله استاندارد
برای سیستم های کم شار ولوله های ساختمانی
تحت فشار
از فشار و دمای بالا برای انتقال مواد
خطوط صنعتی
برای انتقال نفت و پتروشیمی
در صنایع ،جدولی کاربردی از نظر شکل ،سایز،قطر و….طراحی شده است که در انتخاب لوله کمک می کنند.از پرکاربردترین دسته بنی های لوله ها می توانیم به جدول ،وزن آن اشاره کنیم. برای اینکه ازخطرات و خسارات احتمالی لوله ها جلوگیری شود، در هر مکان و شرایطی که استفاده می شود باید استاندارد ها لازم را درتولید لوله ها به کار گرفته شود.
انواع لوله
دارای انواع مختلفی می باشند،و در دسته بندی های مختلفی از نظر جنس،سایز،کاربرد و فرآیندتولید قرار گرفته شده است.به طور کلی بر اساس جنس و متریال لوله ها را تقسیم و نامگذاری می شوند.
لوله ها دارای دو دسته تقسیم بندی کلی می باشند:
فلزی
غیر فلزی
هرکدام از این دسته ها دارای انواع و اشکال گوناگونی می باشد.در مقاله های بعدی به بررسی پرکاربرد ترین لوله ها می پردازیم.
