پمپ دیافراگم چیست؟ این پمپ چه کاربردهایی دارد و در چه زمینه‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ پمپ دیافراگمی یکی از کاربردی‌ترین تجهیزات است که می‌تواند در صنایع مختلف، نیمه‌صنایع و همچنین در موارد غیر صنعتی کاربرد داشته باشد. این سیستم‌ها در اصل سیالات را با فشاربالا انتقال می دهد. پمپ‌های دیافراگم بر اساس پارامترهای مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند و هر کدام از آنها می‌توانند کاربردهای متفاوتی داشته باشند.
این پمپ‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: پمپ‌های جابجایی مثبت و دینامیک. هر کدام از این پمپ‌ها زیرمجموعه‌های گسترده‌ای را شامل می‌شوند. پمپ باد دیافراگمی نوعی از پمپ‌های جابجایی مثبت است که به دلیل دارا بودن ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فرد خود، استفاده‌های متعددی دارد. در ادامه مطلب، پمپ دیافراگمی مورد بررسی قرار می‌گیرد: چیست؟ این پمپ از چه ویژگی‌هایی برخوردار است و چگونه عمل می‌کند. این مقاله به تمامی سوالات شما درباره این نوع پمپ‌ها پاسخ می‌دهد، پس با ما همراه باشید.
پمپ دیافراگمی چیست؟
پمپ دیافراگمی ، یک نوع پمپ جابجایی مثبت است که بدون نیاز به هواگیری، توان مکش بالای دارد. این نوع پمپ با استفاده از فشار هوای فشرده و حرکت رفت و برگشتی دیافراگم، مایعات را منتقل می‌کند. سیستم دیافراگم این پمپ‌ها از دو دیافراگم اولیه و ثانویه تشکیل شده است و می‌تواند جریان خروجی را به صورت نوسانی یا پالسی تولید کند.
در صورت نیاز به یک جریان پایدار، می‌توان از یک منبع انبساط یا پالسیشن دمپر در خروجی این پمپ‌ها استفاده کرد. پمپ‌های دیافراگمی به کاربری بسیار ساده برخوردارند و می‌توانند برای انتقال اسیدها، بازها، گازهای مایع، روغن‌های صنعتی، روغن خوراکی، حلال‌ها و سایر مایعات استفاده شوند.
کاربرد و طرز کار پمپ دیافراگمی
یکی از رایج‌ترین نوع پمپ‌های دیافراگمی، پمپ دیافراگم دو کاناله است. این نوع پمپ دارای دو دیافراگم و محفظه است که دیافراگم‌ها توسط یک میله به هم متصل شده و در یک جهت خطی حرکت می‌کنند.
پمپ‌های دیافراگمی بادی، از شیر توزیع هوا برخوردار هستند که می‌توانند هوای فشرده را به پشت دیافراگم وارد کنند. این تغییر هوا در پشت هر دیافراگم و تخلیه هوای دیافراگم دیگر، باعث حرکت آنها می‌شود. اینعمل به شکل پیوسته عمل رفت و برگشت فشار ورود سیال به مخزن پمپ را کاهش می دهد. در مرحله بعدی، با افزایش فشار سیال، به بیرون پمپاژ می‌شود. در این نوع پمپ‌ها، از شیرهای یکطرفه زبانه‌ای، توپی و سوپاپی استفاده می‌شود.
پمپ‌های دیافراگمی معمولاً دارای شیرهای زبانه‌ای هستند که امکان عبور ذرات جامد ریز را از خود فراهم می‌کنند. به دلیل وجود ذرات جامد و تمایل آنها به ته‌نشینی، خروجی این پمپ‌ها در قسمت پایین محفظه قرار می‌گیرد. این ویژگی باعث خروج راحت‌تر ذرات جامد از پمپ می‌شود. در مرحله بعدی، با افزایش فشار سیال، به بیرون پمپاژ می‌شود. در این نوع پمپ‌ها، از شیرهای یکطرفه زبانه‌ای، توپی و سوپاپی استفاده می‌شود.
پمپ‌های دیافراگمی معمولاً دارای شیرهای زبانه‌ای هستند که امکان عبور ذرات جامد ریز را از خود فراهم می‌کنند. به دلیل وجود ذرات جامد و تمایل آنها به ته‌نشینی، خروجی این پمپ‌ها در قسمت پایین محفظه قرار می‌گیرد. این ویژگی باعث خروج راحت‌تر ذرات جامد از پمپ می‌شود.
در پمپ‌های دیافراگمی با شیرهای توپی، ورودی در پایین محفظه دیافراگم و خروجی در بالای محفظه قرار دارد. این طراحی باعث تخلیه راحت‌تر گازها موجود در محفظه پمپ می‌شود. در صورتی که خروجی در بالای پمپ باشد، هوا یا بخارات داخل پمپ به دلیل سبکی به آسانی همراه سیال از محفظه خارج می‌شود.
دیافراگم در این نوع پمپ به عنوان آببند یا مهره مکانیکی استفاده می‌شود و با توجه به مواد ساخته شده، می‌تواند در بازه دما و فشار گسترده‌ای بدون نیاز به روانکاری به کار برده شود.اینگونه پمپ‌ها دارای یک ورودی و یک خروجی هستند که هر دو می‌توانند در یک سمت پمپ یا از قسمت میانی قرار بگیرند. پمپ‌های دیافراگم فقط قادر به انتقال یک سیال هستند، اما پمپ‌های دیافراگمی سفارشی می‌توانند دو ورودی و دو خروجی داشته و همزمان دو سیال را پمپاژ کنند. در این حالت، درهر خروجی دبی ،نصف دبی کل می شود. اندازه ورودی و خروجی پمپ‌های دیافراگمی معمولاً یکسان است و می‌توانند در اندازه‌های مختلفی مانند ۱/۴، ۱/۲ و ۳ موجود باشند.
در این پمپ‌ها، توان مصرفی و میزان هوای مصرفی پمپ به دبی و خروجی پمپ وابسته است. اگر دبی خروجی پمپ صفر باشد، میزان هوای مصرفی در کمترین مقدار خود قرار می‌گیرد. به طور مقابل، اگر دبی حداکثر باشد، هوای مصرفی در بیشترین مقدار خود خواهد بود. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که جریان خروجی پمپ در همه بازه‌ها قابل استفاده باشد.
در این پمپ‌ها، دبی و فشار خروجی بر اساس فشار هوای فشرده تعیین می‌شود و هد تأثیری در آن نخواهد داشت. افت راندمان در سرعت یا دبی ثابت معیار اصلی تعیین کننده NPSH است که در حدود ۳ درصد است.
ویژگی های پمپ دیافراگمی
پمپ‌های دیافراگمی (AODD)، با نام پمپ‌های Air Operated Double Diaphragm هم شناخته می‌شوند. این نوع پمپ‌ها انواع مختلفی دارند و هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند. رایج‌ترین انواع پمپ‌های دیافراگمی عبارتند از:
– الکتریکی (Electrical Diaphragm Pump)
– دستی (Manual Diaphragm Pump)
– بادی (Pneumatic Diaphragm Pump)
این پمپ‌ها به دلیل مکانیسم کاری، قیمت مناسب، بازدهی بالا و کاربری آسان، توسط کاربران بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
پمپ‌های دیافراگمی در صنایع گوناگونی از جمله پتروشیمی، صنایع غذا و دارو، معدن، آب و فاضلاب، راه‌سازی، چسب و رزین و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در این بخش می‌خواهیم به شما در مورد جنس و متریال‌های استفاده شده در پمپ‌های دیافراگمی توضیح دهیم. این پمپ‌ها از مواد مختلفی برای ساخت بدنه استفاده می‌کنند که هر کدام از این مواد استانداردها و کاربردهای متفاوتی دارند.
به‌طور کلی، جنس بدنه این پمپ‌ها می‌تواند شامل مواد زیر باشد:
– پلی پروپیلن (PP)
– استنلس استیل (SS)
– آلومینیوم (Al)
– پلی وینیلیدین فلوراید (PVDF)
همچنین، جنس مخزن دیافراگمی نیز معمولاً از مواد زیر تشکیل می‌شود:
از جنس و متریال‌هایی مانند
مواد هایترل (Hytrel)،
وایتون (Viton)،
اتیلن پروپیلن دی ان
مونومر (EPDM)،
نئوپرن (Neoprene)
سنتوپرن (Santoorene)
برای ساخت مخزن دیافراگمی ، پمپ‌های دیافراگمی استفاده می‌شود. انتخاب مناسب‌ترین جنس و متریال برای شما، به نوع و دمای سیالی که باید توسط پمپ‌ها منتقل شود، بسیار مرتبط است.
در زمان نصب و راه اندازی پمپ‌های دیافراگمی، نکته‌ای که بسیار مهم است، نوع اتصالات ورودی و خروجی پمپ است. انواع مختلفی از این اتصالات مانند فلنجی و رزوه‌ای (NPT) وجود دارند که بسته به نیازهای شما می‌توانید هر یک را انتخاب کنید.
بیشتر پمپ‌های دیافراگمی، دارای تحمل فشار بالا و قابلیت کار در محیط‌های آبی است و به راحتی می‌توانند در داخل مخزن نصب شوند. همچنین، پمپ‌های دیافراگمی بادی می‌توانند به همراه یا بالاتر از سطح مایع نصب شوند.
استفاده از پمپ‌های وکیوم دیافراگمی نیازی به هواگیری ندارد و می‌توانند از عمق‌های چند متری مایع را مکش کنند. همچنین باید یادآور شد که پمپ‌های دیافراگمی فاقد الکتروموتور هستند و به راحتی می‌توانند آنها را در جاهای بدون تهویه یا داخل باکس‌ها نصب کرد.
همانطور که توضیح داده شد، پمپ‌های دیافراگمی، نوعی از پمپ‌های جابه‌جایی مثبت هستند که به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند از جمله:
– بادی (Pneumatic)
– الکتریکی (Electrical)
– دستی (Manual)
این پمپ‌ها در صنایع مختلف نظیر پتروشیمی، رنگ و رزین، غذا و دارو و… کاربرد دارند.
هدف ما از این توضیحات، آشنا کردن شما با مفهوم پمپ دیافراگم و کاربردها و انواع آن بوده است و همچنین روش نصب و راه‌اندازی آن. امیدواریم که این اطلاعات برای شما مفید بوده باشند و در صورت بروز هرگونه سوال یا مشکل، خوشحال می‌شویم که با ما در قسمت نظرات در ارتباط باشید تا سریعاً به شما کمک کنیم.
