در حال حاضر، با توجه به توسعه صنعتی کشور در زمینه تاسیسات و لوله کشی، اطلاع از فشار خطوط لوله با استفاده از لوله بوردون (فشارسنج بوردون) بسیار حائز اهمیت است. یکی از محصولاتی است که در صنعت تاسیسات بسیار استفاده می‌شود و در واقع بخش اساسی اکثر صنایع برای اندازه‌گیری فشار سیستم استفاده می‌شود.همانطور که اشاره شد، فشارسنج بوردون، ابزاری است که برای اندازه‌گیری فشار استفاده می‌شود و در خطوط لوله به طور گسترده استفاده می‌شود. در صنعت، انواع مختلفی از فشارسنج‌ها وجود دارد که هر کدام براساس موقعیت و سیال موجود در سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرند.در بخش بعد، قبل از معرفی کامل فشارسنج بوردون، باید با تعریف و مفهوم فشار آشنا شویم تا بدانیم که این ابزار چه پارامتری را اندازه‌گیری می‌کند. سپس، انواع مختلف فشارسنج‌ها را که فشارسنج بوردون یکی از پرمصرف‌ترین آن‌ها است، معرفی خواهیم کرد
لوله بوردن چیست؟
لوله بوردون یا فشارسنج بوردون، یکی از ابزارهای متداول و پرمصرف در اندازه‌گیری فشار است. این ابزار با استفاده از اندازه‌گیری تغییر شکل مکانیکی، فشار را اندازه‌گیری می‌کند. قابلیت اندازه‌گیری فشارهای ۰٫۶ تا ۷۰۰۰ بار را دارد.ساختار غیرالکتریکی است و در دسته سنسورهای مکانیکی (فشارسنج‌های ارتجاعی) قرار می‌گیرد. تاریخچه بوردون به یوجین بوردون (Eugene Bourdon) در اوایل سال ۱۸۴۹ برمی‌گردد، که در آن زمان این فشارسنج را اختراع کرد, برخی ویژگی‌ها و مزایای خاصی دارد. در زیر به برخی از این ویژگی‌ها اشاره می‌کنیم
محدوده اندازه‌گیری گسترده: معمولاً برای اندازه‌گیری فشارهای بالا استفاده می‌شود و محدوده اندازه‌گیری بیشتری نسبت به فشارسنج‌های دیافراگمی و کپسولی دارد.
سادگی: ساختار ساده‌ای دارد و بدون نیاز به سطح بندی و تنظیمات پیچیده استفاده می‌شود.
قابل حمل: به دلیل ساختار ساده و اندازه کوچک، قابلیت حمل و استفاده در محل‌های مختلف را دارد.
قیمت مناسب: قیمت نسبتاً ارزانی دارد و در مقایسه با برخی ابزارهای اندازه‌گیری دیگر قابلیت به‌دست آوردن بهای مناسب‌تر را دارد.
به علاوه، برای اندازه‌گیری فشارهای استاتیک یا شبه استاتیک استفاده می‌شود. با این حال، دقت لوله بوردون در برخی از کاربردها ممکن است محدود باشد.
نحوه کارکرد لوله بوردون
بر اساس اصل عملکردی به نسبت فشار سیال، تغییر شکل می‌دهد. زمانی که فشار سیال به لوله بوردون اعمال می‌شود، لوله پیچشی فلزی انحنایی می‌پذیرد و سعی می‌کند به حالت خود بازگردد. در این فرایند، تمایل به راست شدن (گشتن به جهت مخالف مقابل ساعت) دارد.با توجه به تغییر شکل لوله بوردون، یک مکانیسم چرخ‌دنده به کمک یک عقربه روی صفحه درجه‌بندی شده، تغییر حالت لوله بوردون را اندازه‌گیری می‌کند. با حرکت عقربه روی صفحه، درجه‌هایی که با تغییر حالت لوله بوردون مشخص می‌شوند، به عنوان فشار نسبی سیال نمایش داده می‌شوند
انواع فشارسنج بوردون
لوله بوردون نوع C
در نوع C، وارد شدن فشار به یک سر لوله باعث تمایل سر دیگر آن به سمت بیرون می‌شود. این حرکت توسط یک فنر منتقل می‌شود. در نوک متحرک لوله C، یک میله رابط وجود دارد که انتهای دیگر آن به چرخ دنده متصل است. این چرخ دنده درگیر با یک چرخ دنده کوچک دیگر است که به عقربه درجه‌بندی شده متصل است. با وارد شدن فشار ، میله به همراه چرخ دنده قطاعی در ادامه چرخ دنده کوچک و عقربه روی صفحه به حرکت در می‌آیند. این حرکت عقربه روی صفحه، به صورت مستقیم یا با استفاده از سیستم چرخ دنده، فشار را به صورت نسبی نشان می‌دهد. با توجه به تغییر حالت نوع C با اعمال فشار، عقربه درجه‌بندی شده به میزان تغییر حالت فشار پاسخ می‌دهد و فشار نسبی سیال را نمایش می‌دهد…
لوله بوردون با لوله حلقوی
حلقوی با لوله حلزونی دو نوع جدا از لوله بوردون هستند، که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.حلقوی، همانند نامش، شامل یک لوله با شکل حلقوی است که به دور خود به صورت فنری-حلقوی چرخیده است. این نوع با چرخش ۳۶۰ درجه عقربه خود، قادر به اندازه‌گیری فشارهای بالا و دقیق است. به دلیل شکل خاص لوله حلقوی، این نوع دارای حساسیت و دقت بیشتری نسبت به نوع C است. بنابراین، مناسب برای اندازه‌گیری فشارهای دقیق و بالا است.
لوله
به طور کلی،بوردون با لوله حلقوی و لوله حلزونی، برای اندازه‌گیری فشارهای بالا و دقیق، به ویژه در صنایع پتروشیمی، نفت و گاز و صنایع برق، استفاده می‌شوند.
لوله حلزونی
حلزونی به دور خود تشکیل شده است که به طور فنری-حلزونی چرخیده است. این نوع لوله بوردون با چرخش ۳۶۰ درجه عقربه خود قادر به اندازه گیری فشار بالا است. همچنین، این نوع دارای حساسیت و دقت اندازه گیری بیشتری نسبت به نوع C است.
